اصفهان

شهر اصفهان 

شهر اصفهان ، مرکز استان اصفهان محسوب می شود و در فرهنگ ایران به «نصف جهان» شهرت دارد.  شهری توریستی و باستانی می باشد که در مرکز ایران واقع شده است. این شهر به دلیل وجود بناهای تاریخی به عنوان میراث تاریخی در یونسکو به ثبت رسیده است. در روزگاران قدیم این شهر را با نام های مانند سپاهان، صفاهان، صفویان، پارتاک، یهودیه، گابیان و… نیز می شناختند. شهر اصفهان با توجه به آب و هوای معتدل و مراکز تاریخی و گردشگری فراوان به عنوان مرکز فرهنگی و اقتصادی ایران به شمار می آید. در این نوشته قصد داریم، اطلاعات کامل و جامع در ارتباط با این شهر در اختیارتان قرار دهیم.

شهر تاریخی اصفهان

یکی از شهرهای مرکز ایران با رتبه سومین شهر پهناور و پرجمعیت ایران، شهر اصفهان می باشد. این شهر با وجود بناهای تاریخی که با معماری های خاص و بی نظیر ساخته شده اند، لقب نصف جهان را با خود یدک می کشد. این شهر به دلیل وجود بناهای تاریخی و باستانی متعدد، جاذبه های گردشگری فراوان، کارخانه های فولاد، صنایع دستی های متنوع به قطب گردشگری و اقتصادی ایران تبدیل شده است. حال در این نوشته قصد داریم شما را با اطلاعات آماری شهر اصفهان، غذاهای سنتی و خوشمزه، سوغات های این شهر، صنایع دستی و بناهای تاریخی و دیدنی اصفهان آشنا نماییم.

بهترین زمان سفر به اصفهان

همه فصول برای سفر به اصفهان مناسب است، اما بهترین زمان سفر از نظر آب و هوایی، از اواخر اسفند تا اواخر اردیبهشت و از اواخر شهریور تا پایان مهرماه است. زیرا در این زمان‌ها، شرایط آب و هوایی مطلوب بوده و دما حدود ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد است.

البته نمی‌توانیم تاثیر فصل‌های مختلف را در معرفی اصفهان برای سفر به این شهر نادیده بگیریم. باید بگوییم که هیچ زمانی برای سفر به شهر اصفهان نامناسب نیست و در هر فصلی که به این شهر زیبا سفر کنید، یک ماجراجویی متفاوت و زیبا را تجربه خواهید کرد. اگر به دنبال کم‌کردن مخارج سفر خود به شهر اصفهان هستید، ما سفر در فصل زمستان را به شما توصیه می‌کنیم. سفر به این شهر در فصل زمستان می‌تواند هم برای مسافران از شهرهای سردسیری و هم برای مسافرانی از جنوب کشور دلپذیر باشد. همچنین اگر از آن دسته از افرادی هستید که می‌خواهید در زمان سفر به اصفهان این شهر را در خلوت‌ترین حالت ممکن ببینید، سفر در فصل زمستان را به شما توصیه می‌کنیم.

سفر در فصل برگ‌ریزان نیز چهره‌ایی متفاوت از اصفهان را به شما نشان می‌دهد. باور کنید که قدم زدن در گذرگاه‌های پوشیده از برگ‌های زرد پاییزی کنار زاینده‌رود تجربه‌ای به‌یادماندنی برای شما خواهد بود. علاوه براین می‌توانید از خنکی هوا در این فصل نیز لذت ببرید.

برای بسیاری از افراد برنامه‌ریزی سفر به اصفهان در فصل تعطیلات جذاب‌تر است. این سفر احتمالا یک سفر در گرمای دلچسب نصف جهان محسوب می‌شود. البته پیش از سفر باید بگوییم که در فصل تابستان اصفهان هوای بسیار گرم و البته خشک دارد. با این‌حال سفر در تابستان برای برخی از افرادی که آفتاب و گرما را دوست دارند، می‌تواند لذت‌بخش باشد.

اطلاعات شهر اصفهان

• شهر اصفهان در فاصله 435 کیلومتری جنوب شهر تهران و در مرکز ایران واقع شده است.
• جمعیت شهر اصفهان طبق آمار رسمی در سال ۱۳۹۵ به 2243249 نفر رسیده‌ است.
• مردم شهر اصفهان با لهجه اصفهانی و زبان فارسی صحبت می کنند اما تفاوت هایی در واژگان، آوا و ادای جمله نسبت به زبان فارسی دارند. اغلب مردم  پیرو دین اسلام و مذهب تشیع می باشند اما یهودیان، ارامنه، مسیحیان و سایر اقلیت های مذهبی نیز در شهر اصفهان زندگی می کنند.
• 

غذاهای سنتی و معروف شهر 

این شهرستان  در کنار جاذبه های گردشگری فراوان، دارای غذاهای سنتی و خوشمزه بسیاری می باشد که در ادامه چند نمونه از این غذاها را معرفی خواهیم کرد:

• بریونی یا بریان

یکی از غذاهای معروف و بی نظیر شهر اصفهان، بریونی نام دارد. این غذای سنتی اصفهان از ترکیب گوشت و جگر سفید گوسفند و ادویه های مختلف پخته می شود. بریونی از لحاظ شکل، ظاهری شبیه به همبرگر دارد.
از معروفترین و خوشمزه ترین غذاهای سنتی اصفهان، بریونی می باشد. این غذا از مخلوط گوشت گردن گوسفند، جگر سفید گوسفند، ادویه های مختلف تهیه می شود و ظاهری شبیه به همبرگر دارد.

• خورش ماست

این غذای سنتی اصفهان با توجه به شرایط زیستی هر منطقه اصفهان پخته می شود. از ترکیب گوشت گردن گوسفند، ماست، گلاب، زعفران، خلال پسته و بادام، زرشک و ادویه های مختلف تهیه می شود. این غذا چیزی شبیه به حلیم می باشد.

• آش شله قلمکار 

این غذا، آش سنتی شهر اصفهان محسوب می شود. از ترکیب گوشت، نخود، ماش، پیاز، برنج، سبزی تره و ادویه جات تهیه می شود و برای فصل سرد سال بسیار مناسب می باشد.

• گوش فیل و دوغ

 یکی از معروفترین غذای شهر اصفهان، گوش فیل و دوغ می باشد که از زولبیا و بامیه درست می شود و به شکل گوش فیل می ماند.
و…

سوغات های معروف شهر

این شهر دارای سوغات های بسیار متنوع و در عین حال خوشمزه ای می باشد که اگر به این شهر سفر کردید، می توانید آنها را برای دوستان و آشنایان خود به عنوان سوغات ببرید. از جمله این سوغات های معروف می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• گز اصفهان در انواع مختلف لقمه ای، سکه ای، انگشت پیچ و…
• پولکی با طعم های متنوع
• سوهان عسلی
• شیرینی کرکی
• شیرینی برنجی
• برشتوک
• سوهان عسلی
• و…

صنایع دستی شهر

شهر اصفهان دارای صنایع دستی مختلفی می باشد که ریشه در هنر اصیل ایرانی دارند. مهمترین صنایع دستی شهر اصفهان را در ادامه معرفی خواهیم کرد:

• طلاسازی: یکی از هنرهای معروف ، صنعت طلاسازی می باشد که از صنایع جذاب شهر اصفهان محسوب می شود و عده ی زیادی در شهر اصفهان به حرفه طلاسازی مشغول به کار می باشند.
• سفال و سرامیک سازی: یکی از مهمترین مراکز سفال سازی نه تنها در اصفهان بلکه در سطح ایران، شهر رضا در استان اصفهان می باشد که سفال و سرامیک را با نقش و نگارهای مختلف تزئین می کنند. سفال و سرامیک سازی از صنایع مهم استان اصفهان می باشد.
  خاتم کاری: هنر اصیل ایرانی در خاتم کاری استان اصفهان گره خورده است. در این هنر سطوح مختلف را با مواد مختلف به شکل مثلث های کوچک می پوشانند.
• صحافی: کار صحافی برای کتاب های قدیمی را اصفهانی ها به طرز ماهرانه ای انجام می دهند و در این کار تبحر دارند.
  قالی بافی، خوشنویسی، نگارگری، نقره کاری، معرق کاری، قلم زنی، میناگری، ملیله دوزی، مسگری، نمدمالی، گیوه بافی و … از دیگر صنایع دستی معروف شهر اصفهان به شمار می روند.
  

آشنایی با بناهای تاریخی و گردشگری

اصفهان دارای جاذبه های تاریخی و طبیعی بی شماری می باشد و به همین دلیل اصفهان را به مرکز توریستی و گردشگری ایران تبدیل کرده است. از جمله مهمترین بناهای تاریخی و گردشگری اصفهان می توان موارد زیر را نام برد:

1. میدان نقش جهان
2. کاخ چهلستون
3. عالی قاپو
4. پل خواجو
5. سی و سه پل
6. موزه کلیسای وانک
7. مسجد جامع عتیق
8. منارجنبان
9. میدان امام علی
10. مسجد رحیم خان
11. کاخ هشت بهشت
12. بازار اصفهان
13. بازار قیصریه
14. کوه صفه
15. باغ فدک
16. محله جلفا
17. موزه موسیقی
    و…

در ادامه تعدادی از مهمترین بناهای تاریخی و طبیعی شهر اصفهان را معرفی خواهیم کرد.

میدان نقش جهان

میدان نقش جهان در دوره شاه اول عباسی ساخته شده است و به میدان امام اصفهان نیز معروف می باشد. این میدان تاریخی به شکل مستطیل بوده و دارای طول تقریبی 507 متر و عرض 158 متر می باشد. این میدان جز زیباترین و تاریخی ترین میادین کشور ایران محسوب می شود. در اطراف این میدان تاریخی حجره های دو طبقه بنا شده اند که در آنها، صنایع دستی اصفهان به فروش می رسند. در چهار طرف این میدان، بناهای تاریخی از جمله کاخ عالی قاپو، بازار بزرگ اصفهان، مسجد امام اصفهان و مسجد شیخ لطف الله اصفهان واقع شده اند.

سی و سه پل

سی و سه پل اصفهان یکی از تاریخی ترین پل های نه تنها اصفهان، بلکه کشور ایران محسوب می شود که بر روی زاینده رود احداث شده است. سی و سه پل اصفهان به پل الله وردی خان نیز معروف می باشد و به منظور ارتباط بین خیابان چهارباغ عباسی و چهارباغ بالا ساخته شده است. معمار این پل تاریخی، استاد حسین بناء اصفهانی بوده که ساخت آن را با معماری بی نظیری انجام داده است. در روزگار قدیم در محل سی و سه پل، مراسمات و جشن های مختلفی برگزار می شده است و در حال حاضر نیز یکی از دیدنی ها و جاذبه های گردشگری شهر اصفهان به شمار می رود.

مسجد جامع عتیق

مسجد جامع عتیق اصفهان از مهمترین بناهای مذهبی ایران به شمار می رود و به مسجد جمعه اصفهان نیز معروف می باشد. این بنا از ساخته های دوران سلجوقیان می باشد و از معماری اصیل ایرانی در ساخت آن بهره گرفته شده است. این مسجد زیبا دارای بخش های مختلفی از قبیل شبستان، گنبد، ایوان، سنگاب و… می باشد که می توانید در کنار انجام فریضه نما، از دیدنی های این بنای مذهبی و تاریخی در شهر اصفهان بازدید به عمل آورید.

کوه صفه

کوه دیدنی و باصفایی در جنوب غربی اصفهان واقع شده است، به نام «کوه صفه» که دارای ارتفاع 2257 متری می باشد. در دامنه این کوه چشمه های روانی به نام «چشمه درویش» و «چشمه گل زرد»  قرار دارند که در کنار فضاهای سرسبز، منظره ای جالب و جذاب را پدید آورده اند که دوستداران طبیعت و گردشگری میتوانند از مناظر دیدنی و طبیعت اطراف کوه صفه استفاده کنند. همچنین وجود قلعه ای تاریخی به نام دز یا دیو در مرکز کوهستان صفه سبب شده تا گردشگران زیادی از این کوه بازدید کنند.

موزه کلیسای وانک

موزه کلیسای وانک شهرستان اصفهان دارای قدمتی بیش از یک قرن می باشد. در اتاقی از این بنا برای نگهداری اشیای تاریخی و کتب استفاده می شده است. امروزه در موزه کلیسای وانک، بخش های برای به نمایش گذاشتن آثار فلزی، کتاب با نسخه های مختلف، تابلوهای گچبری و نقاشی، ظروف چینی و سفالی، آثار چوبی و … وجود دارد. بنابراین اگر به شهر اصفهان سفر کردید و به اشیا و آثار تاریخی علاقه دارید، پیشنهاد می کنیم از موزه کلیسای وانک بازدید کنید.

کاخ هشت بهشت

یکی دیگر از بناهای دیدنی و تاریخی استان اصفهان، کاخ هشت بهشت می باشد که متعلق به دوران صفویه بوده است. این بنا در سال 1080 در اصفهان ساخته شده است و دارای دو طبقه و ارتفاع 14 متر می باشد. معماری بی نظیر این بنا در تزئینات خاص معماری و راهروهای تو در تو کاخ خلاصه می شود. کاخ هشت بهشت اصفهان یک خانه باغ بسیار زیبا با منظره های بی نظیر می باشد که بازدید از این کاخ را به شما پیشنهاد می کنیم.  

کاخ عالی قاپو

کاخ عالی قاپو در دوره صفویه ساخته شده است و طی 5 مرحله معماری بین 70 تا 100 سال برای ساخت آن زمان صرف شد تا بنا تکمیل شود. عالی قاپو از دو کلمه «عالی» و «قاپو»  تشکیل شده است که به معنای «سردر بلند» یا «درگاه بلند» می باشند. کاخ عالی قاپو دارای 6 طبقه می باشد و دارای 48 متر ارتفاع می باشد و طبقات این کاخ به وسیله سه راه پله به هم متصل می شوند. مینیاتوری و گچبری های این بنا باعث شده که معماری این کاخ در میان آثار باشکوه و نفیس قرار بگیرد.پیشنهاد می کنیم اگر به شهر اصفهان سفر کردید، حتما از این کاخ باشکوه بازدید به عمل آورید.

بازار اصفهان

بازار بزرگ اصفهان، یکی از بزرگترین و تاریخی ترین بازارهای نه تنها ایران، بلکه خاورمیانه به شمار می رود. این بازار تاریخی در عصر باشکوه صفویه ساخته شده است. بازار اصفهان، قدمتی بالغ بر 400 سال دارد و از جمله بازارهای معروف آن می توان به بازار قیصریه، بازار شاهی، بازار عریان و … اشاره کرد. در امتداد بازار به مسجد جمعه اصفهان خواهید رسید و از مهمترین بخش های این بازار تاریخی، سردر قیصریه می باشد که در ورودی اصلی بازار اصفهان قرار دارد. اگر گذرتان به این شهر رسید، پیشنهاد می کنیم حتما از این بازار بی نظیر و دیدنی بازدید کنید.

محله جلفا

محله جلفای ، یکی از قدیمی ترین محله های این شهرستان به شمار می رود و محله مسلمان نشین و ارامنه نشین اصفهان می باشد. این محله در خیابان حکیم نظامی واقع شده است و با داشتن چند کوچه بزرگ، بازار، کاروانسرا، میدان ، حمام و چندین کلیسا حتی به عنوان یک شهر می توان از آن یاد کرد. بدون شک گذر از این محله و دیدن خانه های قدیمی و فضای زیبا و خاص، می تواند یک روز به یاد ماندنی را برای شما رقم بزند.

پل خواجو اصفهان

پل خواجو اصفهان در کنار پل سی و سه پل، یکی دیگر از پل های تاریخی شهر اصفهان به شمار می آید که بر روی زاینده رود واقع شده است. این پل تاریخی در سال 1060 و در دوره صفویه ساخته شده است. پل خواجو با تزئینات خاص معماری و کاشی کاری بی نظیر، یکی از مشهورترین بناهای تاریخی شهر اصفهان محسوب می شود. شاهکارهای معماری ایرانی- اسلامی در این پل نمایان شده است و جهانگردان و گردشگران زیادی از دیدن این پل تاریخی شگفت زده شده اند. پل خواجوی اصفهان با توجه به معماری شگفت انگیزی که در آن به کار رفته است، یکی از جاذبه های گردشگری اصفهان می باشد. بنابراین اگر به اصفهان سفر کردید، حتما از پل خواجو اصفهان بازدید کنید.

منارجنبان 

در محله ای به نام کارلادان از توابع شهرستان اصفهان در خیابان آتشگاه این محله، یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری و تاریخی ایران قرار دارد که به منارجنبان شهرت دارد. این بنای تاریخی از یک بقعه و دومناره که از سطح بام هفت و نیم متر ارتفاع دارد، ساخته شده است. منارجنبان متعلق به دوره ایلخانیان می باشد و یکی از شاهکارهای معماری ایرانی به شمار می رود. از جمله معماری بی نظیر این بنا، کاشی کاری لاجوردی و فیروزه ای رنگ سقف های آن می باشد که سبب حیرت بازدیدکنندگان می شود. با حرکت یکی از مناره های این بنای تاریخی ، کل بنای منارجنبان به لرزش در می آید. بنابراین اگر به اصفهان سفر کردید، پیشنهاد می کنیم که حتما از منارجنبان بازدید نمایید.

موزه موسیقی 

یکی از مکان های دیدنی برای بازدید، موزه موسیقی شهر اصفهان می باشد که در محله جلفا ، به دور از میدان نقش جهان واقع شده است. در این موزه نزدیک به 300 نمونه از آلات موسیقی به نمایش گذاشته شده است. اگر به هنر و موسیقی علاقه دارید حتما در سفر به این شهر از این موزه بازدید کنید و از اجرای موسیقی سنتی کوتاه توسط اساتید این حوزه در موزه موسیقی اصفهان لذت ببرید.

مراسم هایی که در سفر به اصفهان می توانید در آنها شرکت کنید

در اصفهان هم مانند سایر شهرهای ایران در ایام خاصی از سال مراسم های گوناگونی برگزار می شود. هرچند با مدرن شدن زندگی ها، بسیاری از این آیین های قدیمی به دست فراموشی سپرده شده اند؛ اما هنوز آداب و رسومی در شهر و استان اصفهان برگزار می شود که این منطقه را از دیگر مناطق و استان های ایران متمایز می کند. 

آیین خیمه کوبی و تعزیه در نوش آباد اصفهان: ترکیبی از شبیه خوانی و عزاداری، تعریفی است در وصف آنچه مردم نوش آباد اصفهان در این مراسم در سوگ حادثه کربلا انجام می دهند. این رسم که با شرکت چند هزار نفره مردم در دو لشکر اشقیا و انبیا برگزار می شود، یکی از متفاوت ترین انواع تعزیه خوانی و عزاداری در ایران است. از جلوه های خاص این مراسم حضور افراد با گریم شخصیت های مختلف مانند حضرت موسی (ع)، حضرت عیسی (ع) و دیگر انبیاء الهی، فرشتگان و جنیان است. 

عزاداری ماه محرم در شهر اصفهان: در اصفهان عزاداری ماه محرم از شب اول ماه آغاز می شود و هر محله دسته های منحصربه‌فرد خود را برای عزاداری دارد. این دسته ها در شب های محرم به محله های یکدیگر می روند و در روز عاشورا نیز تمام آنها در میدان نقش‌جهان (میدان امام) جمع می شوند و به عزاداری می پردازند. از نکته های جالب عزاداری در اصفهان، وجود خانه ای به نام خانه زرگرباشی ست که هر سال خانم های اصفهانی روز تاسوعا در این خانه گردهم جمع می آیند و نذرهای سال قبل خود را ادا می کنند. 

آتش افروزی و جل جلائی: در شهر نطنز و روستاهای آن در رسمی هرساله در شب های هفدهم، هجدهم و نوزدهم دی ماه، کودکان در دسته های چندتایی در یکی از تپه ها و بلندی های شهر یا روستا آتشی بزرگ برپا می کنند. آتشی که شعله های آن تمام منطقه را روشن می کند. مردم این منطقه اعتقاد دارند که اگر روشنایی این آتش به درختان برسد در آن سال میوه بیشتری خواهند داشت.

آیین های ماه رمضان: از آیین های ماه رمضان در اصفهان رسم افطاری دادن است که هنوز در خیلی از مناطق شهر اجرا و در بسیاری از مساجد اصفهان سفره های افطاری کوچک و بزرگی برای پذیرایی از روزه داران پهن می شود. سنت نذری دادن به مانند دیگر شهرهای ایران در اصفهان نیز به شدت رواج دارد و نذر گوشت و خواربار از محبوب ترین خوراکی های نذری این شهر است. در کنار اینها پختن غذاهای خاص ماه رمضان، به شدت رونق می گیرد و بسیاری از اصفهانی ها برای سفره های افطاری و سحری خود، خوراکی های مختلفی مانند بریانی، شله بریان زیره، کله‌‌جوش، ماش و قمری، گوشت و لوبیا، حلیم بادمجان، خورش ماست، آش شله‌قلمکار تهیه می کنند. 

آیین های نوروزی و سال نو: اصفهانی ها، فرارسیدن سال نو را کم و بیش به مانند دیگر مردم ایران جشن می گیرند. از جمله آیین های نسبتا خاص مردم این شهر می توان به برگزاری مراسم "نوروز اول" اشاره کرد. در این رسم افراد یک خانواده در دیدوبازدیدهای‌ شان ابتدا به خانه فامیلی می روند که عزیزی را در سال قبل از دست داده باشند. بازدیدکنندگان در این آیین، به خانواده سوگوار تسلیت نمی گویند بلکه برای آنها آرزوی شادمانی می کنند تا سال نو را با فال بد آغاز نکنند. 

مراسم ازدواج و عروسی: از مشهورترین آیین های عروسی در خطه اصفهان می توان به مراسم خواستگاری، خوانچه پوش، طلبون، سیمان عروس، چیدن جهیزیه، عروس بران، بندل تخت و ...اشاره کرد. 

از دیگر آیین‌ های اصفهان می توان به آیین سقاخوانی، چله بزرگ و چله کوچک، دوختن پیراهن مراد، کُشتی محلی کمربندی، جشن آبریزان، گردوبازی، شب اسفند، نخل گردانی و بسیاری دیگر اشاره کرد. البته در اصفهان، به دلیل جمعیت به نسبت بالای ارمنی ها در شهر مراسم کریسمس، سال نوی میلادی و عید پاک در مناطق ارمنی نشین برگزار می شود.