شیراز

شیراز

شیراز مرکز استان فارس در بخش جنوبی ایران جای گرفته است. شیراز با نزدیک به ۲ میلیون نفر جمعیت، پنجمین شهر بزرگ ایران به شمار می‌رود. شیراز از جمله شهرهای تاریخی و در عین حال پیشرفته ایران است. به طوری که پس از تبریز و تهران، سومین شهر در ایران است که شهرداری در آن پایه‌گذاری شده است. نام شیراز نزدیک به ۲ هزار سال پیش در کتیبه‌های عیلامی و سنگ‌نگاره‌های دوره‌های دیگر آمده است.
شیراز در بخش جنوبی رشته‌ کوه‌های زاگرس قرار گرفته است و دارای یک جایگاه ویژه تجاری و استراتژیک است. از دیرباز شیراز محل عبور مسیرهای تجاری از خلیج فارس و بندر عباس به سمت شمال و همچنین محل سنتی برگزاری بازارهای محلی عشایر و روستاییان نیمه جنوبی ایران بوده است.
شیراز یکی از پرطرفدارترین مقاصد گردشگری ایران چه برای سفرهای داخلی و چه از سوی گردشگران خارجی است. در شیراز یک گردشگر می‌تواند دوره‌های گوناگونی از تاریخ ایران از دوران هخامنشی و اقامت پارسیان اولیه تا دوره‌های اسلامی مانند زندیان و همچنین دوره‌های معاصر و مدرن ایران را ببیند.
گستره جاذبه‌های گردشگری و دیدنی شیراز بسیار متنوع و جذاب است. مهمترین و جذاب‌ترین این مکان‌های گردشگری مجموعه‌های باستانی شیراز مانند تخت جمشید و نقش رستم است. بخش دیگر آرامگاه سعدی و حافظ دو شاعر مشهور ایرانی است که در بین ایرانیان از محبوبیت بسیاری برخوردار است.

پیشینه نام شیراز

در مورد نام شیراز بحث ها و عقاید متفاوتی وجود دارد و هنوز کسی به درستی نمی داند که این اسم از کجا آمده است و به چه معناست. جغرافی دان مسلمان قرن چهارم هجری، ابن حوقل بر این باور است که شیراز به دلیل اینکه یکی از شهرهای بزرگ صادرکننده انواع خواروبار بود به اندرون شیر شباهت داشت و به همین دلیل به نام شیراز خوانده می شد. 

اما عده ای بر این عقیده هستند که نام شیراز در اصل "شهر راز" بوده اما به مرور زمان به "شهراز" و سپس "شیراز" تبدیل شده است. البته شیراز تنها نامی نیست که بر این شهر گذاشته شده بلکه از قرن شش هجری قمری شاعران، حاکمان و دلتمردان از اینجا با عناوین و لقب های بسیاری مانند مملکت سلیمان، ملک سلیمان، تختگاه سلیمان، دارالملک، دارالعلم، دارالفضل و ... یاد کرده اند.  

آب و هوای شیراز    : شهر شیراز مرکز استان فارس و در مرکزی ترین ناحیه این استان قرار گرفته است. این شهر تابستان هایی گرم و خشک و زمستان هایی نسبتا معتدل دارد و میزان بارندگی در آن بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلی متر متغیر در نظر گرفته شده است. در بهار هوا خنک است و بادهای بهاری همراه با بارندگی ها شما را غافلگیر می کنند. فروردین و اردیبهشت شیراز دو ماه آکنده از عطر بهار نارنج و شب بو هستند که هر مسافری را مست و مدهوش خود می کنند. تابستان شیراز خشک و گرم است و در پاییز هوا نسبتاً خنک شده و بارش باران ممکن است کمی عجیب باشد. در زمستان هوا سرد و کمی البته معتدل است که در دی ماه میانگین دمای هوا تقریباً به ۵ درجه سانتیگراد خواهد رسید.

جاذبه های شیراز  : باغ ارم ، حافظیه ، مسجد نصیر الملک ، آرامگاه سعدی ، باغ نارنجستان ، بازار وکیل ، مسجد وکیل ، مسجد مشیر ، شاهچراغ ، آب انبار وکیل ، دروازه قرآن و....

تفریحات شیراز :  لونا پارک ، شهربازی گاندو و مجسمه ی دایناسور ، پیست اسکی شیراز و ....

رستوران های شیراز    : رستوران هفت خوان شیراز ، رستوران صوفی ، رستوران عمارت ، رستوران باغ راز ، رستوران نخلستان و....

اقامت در شیراز  : هتل زندیه ، هتل چمران ، هتل بزرگ ، هتل الیزه ، هتل پارسیان ، هتل آریو برزن ، هتل کریم خان ، هتل پارس شیراز ، هتل هما  ، از مشهورترین و بهترین بوم گردی های شیراز می‌توان به اقامتگاه بوم گردی ماه سلطان، عمارت قاجاریه، لوتوس، ترنجستان، خانه باغ ایرانی، عمارت هفت‌رنگ و گلستان راز اشاره کرد؛ اقامتگاه‌هایی در خانه‌های تاریخی بازسازی‌شده که فرصت آشنایی با فرهنگ و سنت‌های شیراز را برای شما فراهم می‌آورند. 

سوغاتی های شیراز  : فالوده ، مسقطی ، بادام سوخته ، حلوا کاسه ای ، یوخه ، کلوچه شیرازی ، قلم زنی  ، منبت کاری و..

اطلاعات سفر و گردشگری

آداب و رسوم و فرهنگ مردم شیراز

بسیاری از آداب و رسوم محلی شیراز در گذر سال ها و با مدرن شدن شهر از یاد رفته اند. امروزه نمادهای فرهنگی زندگی مدرن مثل آنچه در کشورهای غربی و شرقی دیده می شود کم کم جای خود را در سبک زندگی مردم باز کرده است؛ اما هنوز بخش هایی از فرهنگ و آداب و سنن قدیمی شیرازی در مراسم هایی مانند عزاداری محرم، جشن سال نو، ازدواج و ... دیده می شود. 

آداب و رسوم قبل از عید نوروز: از رسوم شیرازی ها یک ماه قبل از نوروز در گذشته، رفتن به بازار و خرید لباس و پارچه نو بود. پارچه هایی که برای لباس سال نو خریداری می شد عموما رنگ های روشن و سرخ یا زرد داشت. شیرازی های قدیم بر این باور بودند که اگر پارچه لباس عیدشان را روزهای دوشنبه یا جمعه قیچی کنند، لباس مدتی روی دست می ماند تا دوخته شود. اگر هم روز سه شنبه بریده شود یا به دزد می رسد یا به مرده شور. اگر هم چهارشنبه این پارچه را قیچی کنند، می سوزد و از بین می رود. در گذشته مردم شیراز شیرینی عید را خودشان درست می کردند و بیشتر "نان شیرین" می پختند. به غیر از نان شیرینی اغلب شیرینی دیگری پخته نمی شد و در کنار آن با استفاده از تنقلاتی مانند برنجک، اَخُرِک و دنگو از میهمانان شان پذیرایی می کردند. سبز کردن گندم، عدس، تره تیزک، ده پانزده روز پیش از عید، دیگر رسمی ست که در بیشتر خانه های شیراز انجام می گرفت. آنها از ظرفی مسی یا رویی برای این کار استفاده می کردند و با آوردن نام امام زمان و دعا برای سلامتی ایشان و آوردن نام اعضای خانواده به ترتیب، دانه ها را در ظرف می ریختند.

رفتن به حوض ماهی | چهارشنبه آخر سال: از آداب و رسومی که شیرازی ها در چهارشنبه آخر سال یا چهارشنبه سوری در شیراز به جا می آوردند رفتن به حوض ماهی بود. حوض ماهی در گوشه غربی آرامگاه سعدی قرار دارد و شیرازی ها برای به دست آوردن تندرستی و درمان بیماری های شان، وارد حوض می شدند و با جام برنجی "چهل کلید" سر و بدن شان را در آیینی ویژه شستشو می دادند. زیارت حضرت شاهچراغ، فال گوش ایستادن، پختن آش ابودردا، تهیه آجیل چهارشنبه سوری و تفال به دیوان حافظ از دیگر مراسمی ست که در این موقع از سال توسط شیرازی ها انجام می گرفت. 

حضور در شاهچراغ در زمان تحویل سال: به مانند مردم مشهد، قم و شهرری، بسیاری از اهالی شیراز در زمان تحویل سال به حرم حضرت شاهچراغ (ع) می آیند، در آن شمع روشن می کنند و در دست می گیرند تا به این صورت زیر نور شاهچراغ باشند. در زمان تحویل سال نیز یکی از وعاظ به بالای منبر می رود و دعا می خواند. مردم نیز صلوات می فرستند، به هم تبریک می گویند و خادمان حرم بر روی شان گلاب می پاشند. 

عروسی درخت نارنج: از رسوم جالبی که در گذشته در شیراز رواج داشت، عروسی درخت نارنج است. شیراز همان طور که می دانید به شهر بهارنارنج ها شهرت دارد و در گذشته در هر خانه و کوچه و خیابانی، درخت نارنج به چشم می خورد. اگر درخت نارنجی در خانه ای نارنج کم داشت یا اینکه اصلا محصول نمی داد اهالی خانه تصمیم می گرفتند تا برای آن درخت نارنج، عروسی بگیرند. برای انجام این کار ابتدا زن صاحب خانه، زنان همسایه را در یک روز مشخص به عروسی دعوت می کرد. همه میهمانان که می آمدند زن صاحبخانه اره ای بر می داشت تا یکی از شاخه های درخت را ببرد. در این میان یکی از زنان همسایه پیش قدم می شد و ضمانت درخت را می کرد. سپس تور نازکی روی درخت می کشیدند، بر روی آن شکر پنیر می پاشیدند، کِل می کشیدند، واسونک (ترانه های محلی شیرازی که در عروسی ها خوانده می شود) می خواندند و شادی می کردند. در نهایت بر این باور بودند که درخت در سال بعد، بارور می شود و محصول خوبی می دهد. 

آیین های عزاداری محرم و صفر در شیراز: برپایی هیات های سینه زنی و زنجیرزنی، تعزیه و پرده خوانی، چاووش خوانی، حمل طبقات چراغ و آینه، حمل کوزه آب توسط پیران و کودکان در روز تاسوعا و ... از جمله آیین های سوگواری محرم بین مردم شیراز هستند. چاووشی خوانی، از رسم های قدیمی شیرازی ها در زمان رسیدن ماه محرم است. در این مراسم، چاووشی خوانان از سه مسجد امام حسین، صاحب الزمان و جامع به سمت حسینیه امام صادق حرکت می کردند و با دادن بیرق مشکی به اهالی محل، مغازه ها و بازاریان و چاووشی خوانی، آنها را از آمدن ماه محرم مطلع می ساختند. پذیرایی از عزاداران محرم در دهه اول این ماه در شیراز یکی دیگر از رسم های جالب رایج در شیراز بود. شیرازی ها تلاش می کردند تا سفره و غذایی که برای امام حسین انداخته می شود بسیار مجلل باشد به همین جهت سفره شان را با غذاهایی مانند چلو و خورش سبزی، شکرپلو و قیمه، پلو و خورشت بادمجان، حلوای کاسه، آش ماست، و میوه‌های مربوط به آن فصل به طور حتم در سفره های امام حسین (ع) می آراستند.

مواردی که اشاره کردیم تنها بخشی از آیین ها و آداب و رسوم شیرازی ها بود، گستره فرهنگی این شهر و ایلات و عشایر همجوار آن به اندازه ای وسیع است که می توان ساعت ها در مورد آن صحبت کرد. هفت میم عید نوروز، موسیقی و اشعار محلی شیرازی مانند انواع واسونک هایی که در عروسی ها خوانده می شود، مراسم مرتبط با عروسی و ... تنها بخشی از فرهنگ غنی موجود در این شهر را شامل می شود.